رله حالت جامد (SSR )

رله حالت جامد (Solid State Relay – SSR) یک نوع رله الکترونیکی است که از قطعات نیمههادی مانند تریاک (TRIAC)، ترانزیستور (MOSFET) یا سیلیکون کنترل رکتیفایر (SCR) برای سوئیچینگ بارهای الکتریکی استفاده میکند، برخلاف رلههای مکانیکی که از قطعات متحرک و کنتاکتهای فیزیکی بهره میبرند.

مزایای SSR نسبت به رلههای مکانیکی:
سرعت سوئیچینگ بالا (چند میلیثانیه یا میکروثانیه).

بدون قطعات متحرک، بنابراین عمر طولانیتر و قابلیت اطمینان بیشتر.

بدون نویز و جرقه (مناسب برای محیطهای حساس).

مقاومت بیشتر در برابر لرزش و ضربه.

ساکت بودن (بدون صدای کلیک مانند رلههای مکانیکی).

معایب SSR:
تلفات حرارتی (گرم شدن در جریانهای بالا و نیاز به هیتسینک).

حساسیت به نویز و ولتاژهای گذرا (نیاز به محافظت اضافی در برخی موارد).

هزینه بالاتر نسبت به رلههای معمولی برای کاربردهای ساده.

کاربردهای رله حالت جامد:
کنترل بارهای AC/DC در صنعت (مانند هیترها، موتورها، سیستمهای روشنایی).

سیستمهای PLC و اتوماسیون صنعتی.

تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی که نیاز به سوئیچینگ سریع و بیصدا دارند.

کنترل دمای کورهها و سیستمهای حرارتی.

انواع SSR:
SSR ورودی DC/AC با خروجی AC (برای کنترل بارهای AC مثل پمپها و فنها).

SSR ورودی DC با خروجی DC (برای سوئیچینگ بارهای DC).

SSR با سنسور صفر (Zero-Crossing) برای کاهش نویز در بارهای مقاومتی.

SSR آنی (Random Turn-On) برای کاربردهای دقیق مانند کنترل فاز.